Türkiye, 14 Mayıs Pazar günü Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği Genel Seçimleri için sandık başına gidecek. Yüksek Seçim Şurası’nın (YSK) açıkladığı seçim takvimi işlerken gözler sarsıntının vurduğu 11 kentte nasıl oy kullanılacağı sorusuna çevrildi. İktidarın zelzele bölgesinde çadırlarda oy kullanılmasın gündeme getirmişti. Lakin bu teşebbüs karşılık bulmadı.
CHP’nin YSK Temsilcisi Hadimi Yakupoğlu, çadırların ikametgâh olarak gösterilememesi nedeniyle seçmen nakli yapılamadığını; herkesin, binası yıkılsa da var olan adresine nazaran kaydedildiğini ve buradaki okulların bahçesinde oy verme süreci yapılacağını açıkladı.
Arasında Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve Malatya’nın bulunduğu 11 il seçimlerde 96 milletvekiliçıkaracak. Yaklaşık 9 milyon seçmeni bulunan 11 kentin sarsıntı sonrasında seçmen sayısının kaça düştüğü ise şimdi bilinmiyor. En az 2 milyon kişinin, zelzele bölgesinden diğer kentlere göç etti. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 18 Mart’ta yaptığı açıklamada sarsıntı bölgesinden 345 bin 97 vatandaşın oy kullanmak için ikametgâh değişimi yaptığını bildirdi.
YSK sarsıntı bölgesine gitmişti
YSK’dan 30 kişilik bir heyet, Mart ayının birinci haftasında Ankara’dan sarsıntı bölgesine gitmişti. Heyet; çalışanın sıhhat durumu, kurum binaları, sandıkların konulduğu bina ve yapılar, seçim ve ofis gereçleri, ulaşım ve sistem teknik altyapısı hakkında ayrıntılı olarak incelemelerde bulunmuştu.
İçişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, depremzedelere yerleşmeleri için gösterilen karavan, çadır, prefabrik konut, yurt, huzurevi üzere yerlere, nüfus müdürlükleri, e-devlet ve nüfusmatikler aracılığı ile yerleşim yeri adres beyanında bulunulabileceğini açıklamıştı.
Ancak depremzedelerin konteyner yahut çadırlarda oy kullanabilme fikri uygulamaya geçirilemedi.
CHP’nin YSK Temsilcisi Hadimi Yakupoğlu, DW Türkçe‘ye yaptığı açıklamada, depremzedelerin mevcut sistemdeki üzere seçmen olarak göründüğünü kaydetti. Yakupoğlu, “Örneğin o yıkılan mahallelerde daha evvel nasıl sandık kuruluyorsa, tekrar o okulun bahçesinde konteynerlerde sandık kurulacak. Sarsıntı bölgesindeki vatandaşlar, meskenleri yıkılsa da ağır hasar alsa da o adreslerinde seçmen olarak gösterilecek ve daha evvel kullandığı okulun bahçesinde oyunu kullanabilecek” dedi.
“Çadırlara seçmen nakli yapılamadı”
Yakupoğlu, çadırların ikametgah olarak gösterilemediğini belirterek “Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü tarafından çadırlara numarataj yapılamadığı için bu çadırlara seçmen nakli yapılmadı. Bireyler son kayıtlı adreslerinde kaldı. Yani geçerli bir adres demek, mahallî belediyelerce tanımlanmış sokak, cadde ismi ve kapı numarası verilmiş demekti. Fakat Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nde numarataj çalışması yapılmadı” sözünü kullandı.
Yakupoğlu, depremzedelere seçmen bilgi kâğıdının muhtarlıklar üzerinden dağıtılacağını belirtti.
Peki, sarsıntıda ölenler yahut hala durumu muhakkak olmayanların yerine oy kullanılabilir mi?
Ölü seçmenlerin listeden düşüldüğünü tabir eden Yakupoğlu, “Halen meyyit yahut sağ olup olmadığı belirli olanlar ise son bir haftaya kadar şayet öldüğü tespit edilirse seçmen listelerinden düşülecek” dedi.
Bu ortada 298 Sayılı Kanun’un 36’ıncı unsurunda yapılan değişikliğin 6 Nisan’da yürürlüğe gireceğini belirten Yakupoğlu, “Seçmen kütükleriyle ilgili YSK bir karar aldı. Evvelce adres kaydı olmayanlar oy kullanamazlardı. 500 bin seçmen vardı bunun üzere. Hiçbir seçmen oy kullanma hakkından mahrum bırakılamaz düzenlemesi gereği bu seçmenlerin hepsi kayıtlı adreslerinde, beyan etmemişlerse en son kayıtlı adreslerinde seçmen olarak görünecekler. Hasebiyle seçmen olmayan kimse kalmadı” tabirini kullandı.
Yakupoğlu, 2 Nisan’a kadar herkesin gittikleri yerde adres beyanında bulunabileceğini, nüfus müdürlüklerine adres beyan formu vererek bu süreci yapabileceklerini de kelamlarına ekledi.
HDP temsilcisi: Kimlik denetimi ile sorun aşılır
HDP’nin YSK Temsilcisi Mehmet Tiryaki de zelzele bölgesinde seçim güvenliğiyle ilgili şimdilik bir zafiyet olmadığını belirterek “Ölenlerin yerine oy kullanmak teorik olarak mümkün. Lakin gereğince sandık görevliniz varsa, kimliklerini gösterdikleri şahısları denetim ederlerse bu sorun aşılır” dedi. Tiryaki, gerçek manada sarsıntı bölgesinde kaç kişinin sandık başına gideceğinin şimdi belirli olmadığını da kaydetti.
Tiryaki, sarsıntı bölgesinde görevlendirilen AFAD ve öteki İçişleri Bakanlığı çalışanının adres kayıtlarının zelzele bölgesine alınması durumunda bu bireylerin de hem cumhurbaşkanlığı hem milletvekilliği için oy kullanabileceğini kaydetti.
Deprem bölgesinde jenaratör, internet üzere eksikliklerin ilçe seçim konseyleri tarafından giderilmeye çalışıldığını anlatan Tiryaki, seçimde kritik olanın sandık sonuç tutanaklarının nerede birleştirildiği, bu tıp yerlerin şartlarının uygun olması gerektiğini kaydetti.
